Een lezing van de Erfgoedvereniging Son en Breugel

Lezing over Winterfeesten, van Sint Maarten tot Carnaval door Ineke Strouken, oud-directeur Nederlands Centrum voor Volkscultuur - Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. Op woensdagavond 3 december 2025 organiseert de Erfgoedvereniging Son en Breugel (voorheen Heemkundekring) een lezing over Winterfeesten, waar komen de tradities in de winter vandaan. De lezing is in het Dommelhuis en begint om 19.30 uur, de zaal is open om 19.00 uur.

Ineke Strouken

Winterfeesten, van Sint Maarten tot Carnaval
Tot ver in de negentiende eeuw werd het jaar verdeeld in twee delen: de slechte en de goede tijd. De moeilijke tijd begon op Sint Maarten, 11 november en liep tot en met Carnaval. Daarna begonnen de voorbereidingen voor de goede tijd die begon met Pasen. In de slechte tijd was het belangrijk om zuinig te zijn met voedsel, licht en brandstof, zodat er genoeg was voor de hele winter. Wij kunnen ons dat niet voorstellen, omdat wij het hele jaar door vers voedsel in de supermarkt kunnen kopen, wij hebben het ook niet meer koud en het is ook niet meer pikdonker. De christelijke feestdagen hielpen met overleven. Op feestdagen, zoals Sint Maarten en Driekoningen, mochten mensen langs de deur gaan om te bedelen en twee vastenperioden zorgden ervoor dat niet alles meteen werd opgegeten. Daarom zijn er zoveel feestdagen in de winter. Over al die feestdagen is een religieus verhaal te vertellen, maar ook een cultureel verhaal. Waarom eten wij speculaas met Sinterklaas en zetten wij met Kerstmis een boom met ballen in huis. Waarom steken wij op oudejaarsavond vuurwerk af en nemen wij op nieuwjaarsdag een duik in het koude water? Waarom verkleden wij ons met Carnaval en sluiten wij af met haring? Dit alles heeft een betekenis.
Alle winterfeesten hebben een historisch verhaal. In deze lezing vertelt Ineke waar de tradities en rituelen in de winter vandaan komen.

Ineke Strouken was 32 jaar directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, later Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. Van 1998 tot en met 2011 was ze hoofdredacteur van het tijdschrift Traditie. Via boeken, artikelen en radio-uitzendingen vertelt ze over de (historische) achtergronden van tradities. Van haar hand zijn Dit zijn wij, over de honderd populairste tradities in Nederland (2009) en Dit vieren wij, van Nieuwjaars duik tot knalfeest (2017) verschenen.

Hendrick Avercamp, schaatser, golfspelers en sleeën op het ijs

Kaartverkoop
Bibliotheekleden krijgen in de voorverkoop korting en betalen € 3,00, niet-leden betalen € 5,00. Koop je een kaartje aan de deur dan is het € 5,00.
Voor leden van Erfgoedvereniging Son en Breugel is de lezing gratis.

Archieffoto Heemkundekring Son en Breugel. © M Benschop